نگاهی دیگر به UI/UX
اگر بخواهید یک سایت و یا یک اپلیکیشن طراحی کنید، قطعا به عبارت UI/UX برخورده‌اید؛ واژه‌ای که حرف و حدیث زیادی درباره‌‌اش وجود دارد و نظرات مختلفی درباره آن می‌دهند. در واقع UI/UX ارتباط میان هنر و تکنولوژی است. شما باید با متدولوژی‌های هنر و همچنین روش‌های درگیر کردن مخاطب آشنا باشید تا بتوانید UI/UX خوبی طراحی کنید. در نظر داشته باشید، فقط یک طراح و یا یک برنامه‌نویس نیست که باید این مفاهیم را بداند؛ به طور کلی هر کسی که با کسب و کار سر و کار دارد، بخصوص کسب و کارهای آنلاین و دیجیتال باید بداند که چگونه یک پروژه اپلیکیشن یا سایتاش را تحویل بگیرد و دانش UI/UX به او کمک می‌کند. ما در این مقاله سعی داریم تا بر مفاهیم مهم و کلیدی UI/UX تاکید کنیم. شما همچنین می‌توانید برای مشاوره رایگان در حوزه UI/UX وب‌سایت خود با ما تماس بگیرید.
رابط کاربری یا UI چیست؟
باید در نظر داشت UI یا User Interface که به رابط کاربری ترجمه شده است، یکی از ابزارهای مهم در طراحی سایت است. هدف UI افزایش لذت بصری کاربر است. در واقع UI با استفاده از المان‌های هنری و گرافیکی بر جذابیتِ شکل و ظاهر محصول می‌افزاید. رابط کاربری کمک می‌کند تا یک سایت برای کاربر خسته کننده نباشد. UI مفهومی دیجیتال نیست. یک لباس زیبا، یک ماشین ظرف‌شویی و یا یک خودرو هم رابط کاربری دارد. لباس زیبا و خودرویی که قشنگ طراحی شده باشد، دارای رابط کاربری قوی‌ای است. رابط کاربری از سه جز زیر تشکیل شده است:
- Sense: حسی که کاربر بعد از ورود از سایت دریافت می‌کند و لذتی که کاربر با دیدن اجزاء مختلف محصول می‌برد.
- Skin: شکل ظاهری و گرافیکی محصول
- Makeup: مجموعه‌ای از دستورالعمل‌هایی که طراحی می‌کنیم تا کاربر تجربه بهتری داشته باشد (در بخش تست‌ها بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.)
طراحی تجربه کاربری یا UX چیست؟
هدف UX افزایش هربیشتر لذت کاربر از یک اپلیکیشن یا سایت و نیز افزایش کاراآیی است. ضمنا باید توجه کنیم که تجربه کاربری شامل فرآیند بهبود رضایت مشتری، وفاداری او با بهبود قابلیت استفاده، سهولت استفاده و لذت‌های ارائه شده در تعامل بین مشتری و محصول است.
در UX ما با در نظر گرفتن رشته‌های تخصصی مانند گرافیک (Graphic Design)، روانشناسی و برنامه نویسی کمک می‌کنیم تا درک بهتری از رفتار و حالات روحی انسان داشته باشیم و بدانیم که چگونه یک اپلیکیشن یا وب سایت می‌تواند بر روی کاربر تاثیر داشته باشد. یکی از مهمترین راه‌های سنجش حالات روحی انسان انجام تست و گرفتن نتیجه است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
رسیدن به تجربه کاربری مطلوب نیازمند متخصص خاص خودش است. یک متخصص SEO معمولی معمولا لازم نیست که یک کارشناس خبره UX باشد. اما، به هر حال یک متخصص سئو باید اصول مهم و اولیه UX را بلد باشد. بهینه سازی تجربه کاربری چیزی نیست جز، تمرکز بر روی بازدیدکنندگان یک سایت. ما در هنگام هر کاری در زمینه بازاریابی دیجیتال، باید بازدیدکنندگان وب سایتمان را در نظر داشته باشیم. درست است که متخصصان سئو اقداماتی را انجام می‌دهند که برای موتورهای جستجو است و به منظور بهنیه سازی برای موتورهای جستجو است، اما موتورهای جستجو (تقریبا همیشه) آنچیزی را مدنظر دارند که کاربر یا جستجوکنندگان می‌خواهند. موتورهای جستجو از بالاترین الگوریتم‌های داده کاوی و عملیات‌های Data mining استفاده می‌کنند. آن‌ها فقط به کاربران چیزی را که می‌خواهند، نشان نمی‌دهند بلکه با جمع کردن داده‌ها سعی می‌کنند تا رفتار افراد را بهتر بفهمند. در واقع الگوریتم‌های گوگل با استفاده از داده‌های جمع شده بهبود می‌گردند و با فهم بهتر رفتار کاربران، می‌توانند نتایج بهتری را به آن‌ها نشان دهند. یکی از نمودهای این فناوری الگوریتم RankBrain گوگل است.
اگر دوست دارید درباره RankBrain بیشتر بدانید "مقاله رنک برین چیست" را بخوانید.
همه این حرف‌ها به این معنی است که اگر وب‌سایت‌ها و صاحبان کسب و کار بخواهند آنچه را که کاربر نیاز دارد به او بدهند، خود به خود در نتایج گوگل دیده خواهند شد؛ چرا که هدف گوگل تامین رضایت کاربران است. در واقع هر کاری که برای بهتر دیده شدن در موتورهای جستجو می‌کنیم، همان کاری است که برای جلب رضایت مشتری انجام می‌دهیم و بالعکس.
باید توجه کنیم که تجربه کاربری فقط نتیجه بهبود SEO نیست. ما اقدامات مربوط به UX را به خاطر این که موتورهای جستجو به ما توصیه می‌کنند، انجام نمی‌دهیم. سئوکاران درجه یک، مسئله تجربه کاربری را چیزی بیش از کسب رضایت و نیازمندی گوگل و Bing می‌بینند و می‌خواهند تجربه کاربری مخاطبانشان به طور کلی بهبود یابد. این مطلب از آن جهت مهم است که موتورهای جستجو فقط برخی از جنبه‌های رفتاری مخاطبان را بررسی و ارزش گذاری می‌کنند. برای مثال وقتی کسی تا وارد وب سایت شما می‌شود، از آن خارج می‌شوند یک اتفاق است که موتورهای جستجو فقط وقوع آن را می‌دانند و نه دلیل آن را. علت پرش از وب سایت شما می‌تواند 10 دلیل داشته باشد. برای موتورهای جستجو مهم نیست که علت نرخ پرش چیست. برای آن‌ها مهم است که فقط پرش رخداده مشاوره سئو کارش این است که دلیل این رفتارها را بفهمد و در اصلاح آن بکوشد تا نرخ پرش کاهش یابد.
تفاوت UI و UX
خیلی از افراد تفاوت اصلی میان رابط کاربری و تجربه کاربری را نمی‌دانند. در ظاهر امر این دو تفاوت چندانی با هم ندارند و شاید برای همین است که معمولا کنار هم می‌آیند. باید توجه داشت این نظر تا حدودی درست است، اما باید توجه داشته باشیم رابط کاربری و تجربه کاربری دو مفهوم مجذا هستند و نقش‌ها و وظایف این دو با یکدیگر فرق دارد.
در واقع هم UX و هم UI برای دست‌یابی به نتیجه‌ای با کیفیت مهم اند. به طور کلی و ابتدایی می‌توان گفت که User experience کاری کاملا تکنیکال و با استفاده از تحلیل‌های موضوعی و آماری ممکن است. اما در طراحی رابط کاربری ما با طراحی گرافیکی و هنری سر و کار داریم که اتفاقا مورد دوم از گستردگی و پیچیدگی بالاتری برخوردار است.
مثال جالبی وجود دارد. اگر شما اپلیکیشن یا سایتتان را مثل بدن انسان در نظر بگیرید، اجزا بدن شما مانند ماهیچه‌ها، اعضای داخلی و آن چیزی که کمک می‌کند شما زندگی کنید، تجربه کاربری است. ظاهر شما شامل قیافه، وزن و قد نیز جزء تجربه کاربری خواهد بود.
تست
تست کردن مهمترین کار در UI/UX به حساب می‌رود. در واقع ما ممکن است از نظر خودمان طراحی مناسبی برای رابط کاربری و تجربه کاربری داشته باشیم. اما در عمل، کاربر ما تجربه مناسبی نداشته باشد. در این راستا باید از رفتار کاربر تست بگیریم و از آن استفاده کنیم. در این جا با دو نوع تست مواجه می‌شویم:
1. تست داخلی
در این تست شرکت کنندگان از اعضای شرکت یا سازمان ما هستند. همچنین می‌توانند فامیل و اقوام ما باشند. در این نوع تست، یک روز مشخص را برای تست معین می‌کنیم. افراد را پشت سیستم می‌نشانیم و به آن‌ها می‌گوییم با اپلیکیشن یا وب سایت طراحی شده توسط ما کار کنند. سپس از آن‌ها بازخورد می‌گیریم. در اینجا شیوه‌های متعددی برای بازخوردگیری نیز اعم از تهیه پرسش نامه، مصاحبه و یا نظارت مستقیم وجود دارد که تاثیر هر کدام متفاوت است.
2.روش A,B Testing
این تست، یک نوع تست از راه دور است. در این تست باید یک هدف و یک تغییر کوچک را مشخص کنیم. برای مثال با تغییر رنگ یک دکمه، تغییر مکان یک دکمه و یا تغییر کوچکی در یک فرآیند ببینیم چه تغییری در رفتار کاربر ایجاد می‌شود. آیا ترغیب می‌شود که روی دکمه کلیک کند؟ آیا بیشتر از محصولات ما می‌خرد؟ آیا بیشتر درگیر وب سایت ما می‌شود یا نه؟ در A,B Testing ما با کاربران واقعی سر و کار داریم و باید تحلیل‌های آماری داشته باشیم. نکته مهم درباره A,B Testing توجه به کوچک بودن تغییرات است. در واقع ما در این نوع تست یک سری تغییرات کوچک را دربازه‌های زمانی کوچک انجام می‌دهیم و بعد از گرفتن بازخورد آن‌ها را اصلاح می‌کنیم. مجموعه این تغییرات در یک بازه زمانی بزرگ، منجر به انجام اصلاحات گسترده می‌شود.
